Cerkiew św. Mikołaja w Bydgoszczy

Historia tego budynku sięga lat 80. XX wieku, kiedy to w latach 1980–1981 adaptowano XIX-wieczny szachulcowy spichlerz na potrzeby liturgii prawosławnej. Aktualnie zlokalizowany jest on przy ulicy Nowy Rynek 5, z wygodnym wejściem od ulicy Trybunalskiej. Wcześniej natomiast cerkiew miała swoją siedzibę w skromnej przybudówce kościoła polskokatolickiego, znajdującym się przy ulicy Jana i Jędrzeja Śniadeckich 36.

Budowla została pierwotnie wzniesiona w 1870 roku. Na początku pełniła funkcję kaszarni, następnie w 1925 roku przekształcono ją w sieczkarnię i śrutownię, a po zakończeniu II wojny światowej służyła jako magazyn. Jej konstrukcja jest charakterystyczna, szachulcowa, wsparta niskimi ceglanymi szkarpami.

Podczas remontów wnętrze zostało dostosowane do jednego poziomu użytkowego, a wschodnią część budynku wzbogacono o niższą kruchtę. Korpus zamyka wysoki dach dwuspadowy z wyjątkową baniastą sygnaturką, co nadaje cerkwi niepowtarzalny charakter. W jej wnętrzu znajduje się niespotykany, oryginalny XVIII-wieczny ikonostas wykonany z czarnego dębu, a także unikalna kolekcja ikon pochodzących z XVIII i XIX wieku, które są w ciągłym użytku w cerkwi.

Przemiany i modernizacje nie kończą się na pięknym wnętrzu. W 1992 roku cerkiew została wieńczona kopułą ozdobioną sześcioramiennym krzyżem prawosławnym. W 2013 roku przeprowadzono poważny remont, w ramach którego docieplono ściany oraz położono nowe tynki. Z kolei w drugiej dekadzie XXI wieku miejskie władze zainwestowały w konserwację cennych ikon, chorągwi oraz krzyża procesyjnego. W 2019 roku podjęto plany na pozyskanie funduszy na konserwację stropu oraz piwnic.

Warto jednak zaznaczyć, że cerkiew boryka się z poważnymi problemami technicznymi. Istnieje ryzyko katastrofy budowlanej, ponieważ belki i legary, na których stoi budynek, są spróchniałe i zagrzybione. Dodatkowo, mur obiektu wymaga pilnej naprawy z uwagi na liczne ubytki, a podpiwniczenie jest regularnie zalewane. W związku z tym zdecydowano o konieczności budowy żelbetowej skrzyni w celu uratowania konstrukcji przed zawaleniem, co wiąże się z kosztami rzędu 800–900 tys. zł.

Warto zaznaczyć, że świątynia została wpisana do rejestru zabytków 28 grudnia 2004 pod nr A/285, co podkreśla jej znaczenie na tle bydgoskiej architektury i lokalnej kultury.