Aleksander Szwedek

Nauka i edukacja

Aleksander Jerzy Szwedek to uznany filolog, który ma znaczący wkład w różnorodne dziedziny językoznawstwa. Urodził się 18 kwietnia 1940 roku w Bydgoszczy, a jego prace koncentrują się na językoznawstwie angielskim, lingwistyce kognitywnej oraz analizie dyskursu.

Jego badania przyczyniają się do szerszego zrozumienia aspektów językowych i uczą nas, jak komunikacja wpływa na nasze myślenie oraz percepcję rzeczywistości.

Życiorys

W 1957 roku Aleksander Szwedek zakończył naukę w II Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy i rozpoczął studia z zakresu filologii angielskiej na Uniwersytecie Łódzkim. Po zdobyciu dyplomu w 1963 roku znalazł zatrudnienie w Instytucie Filologii Angielskiej na Uniwersytecie Łódzkim. W 1969 roku obronił swoją pracę doktorską, uzyskując doktorat z nauk humanistycznych.

W 1975 roku Aleksander Szwedek podjął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy, gdzie nie tylko prowadził zajęcia, ale również zainicjował kierunek studiów z filologii angielskiej. Był kierownikiem Zakładu Filologii Angielskiej do marca 1982 roku, kiedy to Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło wstrzymanie rekrutacji na ten kierunek. W proteście przeciwko tej decyzji profesor Szwedek zrezygnował z pełnionej funkcji.

Swoją habilitację uzyskał w 1976 roku na Uniwersytecie Poznańskim, broniąc rozprawy pod tytułem „A Contrastive Analysis of Reference in English and Polish”. W latach 1976–1978 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego WSP. W 1981 roku został przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego „Solidarności” na uczelni, a od października 1981 do marca 1982 był rektorem WSP.

Współpracował także z Uniwersytetem Gdańskim (w latach 1978-1979) oraz Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu (1982-1983). W 1985 roku przeniósł się na Uniwersytet Mikołaja Kopernika, gdzie zorganizował Katedrę Filologii Angielskiej, którą prowadził przez 17 lat. W pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego (w 1988 roku) oraz profesora zwyczajnego (w 1994 roku) w dziedzinie nauk humanistycznych.

W 2005 roku przeniósł się do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie objął Katedrę Językoznawstwa Kognitywnego. Oprócz tego wykładał także w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej i Zawodowej (później Społeczna Akademia Nauk) w Łodzi (2005-2009) oraz w Warszawie (2010-2019). W 2010 roku przeszedł na emeryturę.

Od 2000 roku jest zaangażowany w badania nad językoznawstwem kognitywnym, skupiając się szczególnie na związkach między strukturami mentalnymi, zwanymi schematami wyobrażeniowymi, a językiem. W ostatnich latach opublikował trzy istotne artykuły dotyczące schematów wyobrażeniowych w latach 2018, 2019 i 2022.

Wybrane publikacje

Oto wybór znaczących publikacji autorstwa Aleksandra Szwedka, które przedstawiają jego wkład w dziedzinę językoznawstwa oraz kognitywnej lingwistyki.

  • A contrastive analysis of reference in English and Polish (1975),
  • Word order, sentence stress and reference in English and Polish (1981),
  • The non-arbitrary nature of word order in Polish: A cognitive reinterpretation (1994),
  • (z Konradem Koernerem) Towards a History of Linguistics in Poland, Amsterdam, John Benjamins. ISBN 90-272-4591-6; ISBN 1-58811-177-6 (2001),
  • Objectification: From Object Perception To Metaphor Creation. [w:] B. Lewandowska-Tomaszczyk & K. Turewicz (red.) Cognitive Linguistics To-day. Frankfurt am Main; Peter Lang. s. 159-175. (2002),
  • Text linguistics versus Cognitive linguistics. Research in Language. Vol. 1. Łódź: Uniwersytet Łódzki. s. 81-94. (2003),
  • Objectification: a new theory of metaphor. [w:] M. Thormählen English Now: Selected Papers from the 20th IAUPE Conference. Lund: Lund Studies in English. s. 308-317. (2008),
  • The ultimate source domain. Review of Cognitive Linguistics 9.2. (2011),
  • More evidence on the primacy of the noun over the verb. [w:] Z. Wąsik & P. Chruszczewski (red.) Languages in Contact 2011. Philologica Wratislaviensia: Acta et Studia. s. 213-223,
  • The nature of domains and the relationships between them in metaphorization. Review of Cognitive Linguistics.12:2; s. 342-374. (2014),
  • (red. z dr Kingą Rudnicką-Szozdą). Cognitive Linguistics in the Making. Peter Lang. (2014),
  • Semantic pathology and given/new information, Pod pretekstem słów. Księga jubileuszowa dla Profesora Wojciecha Kubińskiego. [w:] Paul Gorszczyńska i Wioleta Karwacka (red). s. 44–58 Gdańsk. (2016). ISBN 978-83-942810-1-4,
  • Pierwotna podstawa doświadczeniowa metaforyzacji. Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal 2 (1). s. 1–13. (2017),
  • When do nouns control sentence stress placement?. Academic Journal of Modern Philology. Vol. 6. s. 145-176. Wrocław: PWN i WSF. (2017),
  • The OBJECT Image Schema. [w:] P. Żywiczyński, M. Sibierska, W. Skrzypczak (red.). Beyond Diversity: The Past and the Future of English Studies. Berlin: Peter Lang, s. 57-89. (2018) ISBN 978-3-631-74450-5,
  • The image schema: a definition. Styles of Communication 11/1; s. 9-30. (2019a),
  • Complex image schemas. Tertium Linguistic Journal 4 (1); s. 1-11 (2019b),
  • Thematic Roles in Image schemas. A missing link between mind and language. Cognitive Linguistics 8/1: s. 141–157 (2022),
  • A Cognitive Study of FORCE image schemas. Theoria et Historia Scientarum. vol. XIX: Nicolaus Copernicus University. 7-33 (2022),
  • Thematic Roles in Image Schemas. Part 2. A Missing Link from Reality to Mind. The Academic Journal of Modern Philology. Vol. 19. 345–359 (2023),
  • The Image Schema. [w:] Thomas Li (red.). A Handbook of Cognitive Semantics. Ch. 23. 389-408. Leiden: Brill (2023).

Oceń: Aleksander Szwedek

★★★★★
Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:20