Julia Przyłębska

---

Życiorys

Wykształcenie

W 1978 roku Julia Przyłębska zakończyła naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, a cztery lata później uzyskała tytuł magistra prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Już na pierwszym roku jej studiów miała aktywną działalność w Socjalistycznym Związku Studentów Polskich, a jej dokumenty paszportowe potwierdzają uczestnictwo w Radzie Wydziałowej SZSP. Julia aktywnie uczestniczyła również w pracach Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Po ukończeniu studiów przeszła aplikację sądową i zdała z wynikiem dostatecznym egzamin sędziowski, co było jej pierwszym krokiem do kariery sędziowskiej w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu. W 1988 roku rozpoczęła pracę w charakterze sędziego w Sądzie Rejonowym w Poznaniu, gdzie orzekała w wydziale cywilnym nieprocesowym.

Praca jako sędzia

W 1991 roku Julia Przyłębska uzyskała delegację do orzekania w Wydziale Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Poznaniu, co spowodowało, że otrzymała nominację na sędziego sądu okręgowego. W latach dziewięćdziesiątych, jako sędzia Sądu Wojewódzkiego, piastowała także stanowisko wiceprzewodniczącej Wojewódzkiej Komisji Wyborczej w Poznaniu. Niestety, w 1998 roku podjęła decyzję o rezygnacji z urzędu sędziego.

Po rezygnacji, w latach 1998-2001, Julia Przyłębska pełniła funkcję konsula i dyplomaty w Ambasadzie RP w Kolonii i Berlinie, gdzie pomagała w działaniach Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” dotyczących negocjacji reparacji z Niemcami dla polskich obywateli, którzy byli zmuszeni do pracy przymusowej podczas II wojny światowej. W 2001 roku wystąpiła z wnioskiem o powołanie na sędziego Sądu Okręgowego w Poznaniu, jednak jej kandydatura została negatywnie oceniona przez odpowiednie organy due to numerous errors in her judgments, an unusually high number of overturned sentences, and high absenteeism at work. To doprowadziło do wniosku, że jej powrót byłby niekorzystny dla wymiaru sprawiedliwości.

W 2001, mimo trudności, powróciła do orzekania po wniesieniu wniosku przez Krajową Radę Sądownictwa. Po postanowieniu prezydenta RP, które miało miejsce 30 października 2001 roku, Julia znowu zaczęła pełnić obowiązki sędziowskie. Jednak w 2003 roku ponownie zrzekła się tej funkcji, jeszcze raz przyjmując rolę dyplomaty w Ambasadzie RP w Berlinie. Tam była nie tylko członkiem grupy, która negocjowała reparacje, ale również odpowiadała za współpracę między Rzecznikiem Interesu Publicznego a Urzędem Gaucka, który zajmował się archiwami Stasi. W 2006 roku prowadziła działania w celu zwrotu nieruchomości nabytej przez rząd RP na budowę Instytutu Polskiego w Berlinie.

W okresie 2005-2007 była aktywna w koordynowaniu rozmów na temat przyznania Polonii w Niemczech statusu mniejszości etnicznej oraz odszkodowań związanych z działaniami III Rzeszy. W marcu 2007 roku prezydent RP przywrócił ją do orzekania w Sądzie Okręgowym w Poznaniu, a ona sama szybko awansowała na wiceprzewodniczącą wydziału ubezpieczeń społecznych, a w 2015 roku objęła funkcję przewodniczącej wydziału. Krzysztof Józefowicz, prezes Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w latach 2007–2011, współpracował z Julią i w wywiadzie dla portalu wPolityce podkreślał jej merytoryczną wiedzę oraz kompetencje.

Praca w Trybunale Konstytucyjnym

1 grudnia 2015 roku, po pozytywnym zaopiniowaniu jej kandydatury przez sejmową Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Julia Przyłębska została wybrana na sędziego Trybunału Konstytucyjnego przez Sejm, głównie głosami posłów Prawa i Sprawiedliwości. Początek jej kadencji został ustalony na 9 grudnia 2015 roku, kiedy to prezydent Andrzej Duda odebrał od niej ślubowanie. Już 12 stycznia 2016 roku mogła rozpocząć orzekanie w Trybunale.

W grudniu 2016 roku prezydent Andrzej Duda powierzył jej pełnienie obowiązków prezesa Trybunału, a wkrótce potem sama została powołana na to stanowisko, czyniąc ją pierwszą kobietą w historii na czołowej roli tej instytucji. Jej powołanie spotkało się z licznymi kontrowersjami, według opinii wielu znanych prawników, w tym byłych prezesów TK, jak prof. Andrzej Zoll, dr hab. Ryszard Piotrowski, a także konstytucjonalistów takich jak prof. Marek Chmaj, prof. Andrzej Rzepliński, prof. Marek Safjan, prof. Ewa Łętowska oraz prof. Bogusław Banaszak, które wskazywały na naruszenie przepisów prawnych przy jej powołaniu.

W kolejnych latach, w tym w maju 2017 roku, Julia wycofała TK z porozumienia mającego na celu upowszechnianie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce, a w lipcu 2018 roku miała do czynienia z zarzutami łamania prawa związanymi z arbitralnym wyznaczaniem składów sędziowskich przez członków TK, w tym prof. Marek Zubik, prof. Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, prof. Leon Kieres, prof. Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Stanisław Rymar, Piotr Pszczółkowski oraz prof. Piotr Tuleja.

W odpowiedzi na krytykę, Julia Przyłębska stwierdziła, że zasady wyznaczania składów orzekających TK są zgodne z przepisami prawa. Mimo to raport Fundacji im. Stefana Batorego i Archiwum Osiatyńskiego sugerował, że naruszenia miały miejsce podczas manipulacji składami orzekającymi.

Ostatecznie, 22 października 2020 roku, Julia była przewodniczącą składu orzekającego TK, który wydał orzeczenie dotyczące aborcji ze względu na ciężkie wady płodu, co wywołało wielką falę protestów w Polsce. W grudniu 2022 roku jej sześcioletnia kadencja miała się zakończyć, jednak niektórzy prawnicy oraz sędziowie zaczęli kwestionować długość jej kadencji. Wreszcie z dniem 29 listopada 2024 roku Julia Przyłębska zrezygnowała z funkcji prezesa TK, jednak aż do momentu wyboru jej następcy, jako sędzia z najdłuższym stażem, przewodniczy pracom Trybunału.

Życie prywatne

Julia Przyłębska pochodzi z rodziny, w której tradycja prawnicza miała istotne znaczenie. Jest córką notariusza Wolfganga Żmudzińskiego, co mogło wpływać na jej późniejsze kroki życiowe i zawodowe. Po związaniu się z Andrzejem Przyłębskim, profesorem filozofii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zyskała wsparcie w swoich działaniach. Warto zaznaczyć, że Andrzej Przyłębski, według dokumentów IPN, w okresie PRL był tajnym współpracownikiem SB pod pseudonimem „Wolfgang”. Oprócz tego, pełnił funkcję ambasadora RP w Niemczech w latach 2016–2022.

Małżeństwo Przyłębskich ma dwóch synów. Starszy z nich, Marcin Przyłębski, urodził się w 1980 roku. W przeszłości pracował w Banku Pekao, a od 2018 roku zajmuje stanowisko dyrektora w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń. Młodszy syn, Alan Przyłębski, jest pięć lat młodszy od Marcina. W 2006 roku, związał się z działalnością samorządową, kandydując na radnego Rady Miasta Poznania z listy komitetu Ryszarda Grobelnego.

Odznaczenia i wyróżnienia

Julia Przyłębska jest laureatką wielu prestiżowych nagród oraz odznaczeń, co podkreśla jej znaczący wkład w działalność publiczną i społeczną. Wśród najważniejszych wyróżnień znajduje się:

• medal Stowarzyszenia Żydów Kombatantów RP i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej,
• 2018: tytuł „Człowiek Wolności 2017” przyznany przez tygodnik „Sieci”,
• 2018: medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości,
• 2021: Nagroda im. św. Grzegorza I Wielkiego miesięcznika „Niezależna Gazeta Polska – Nowe Państwo”.

---

Oceń: Julia Przyłębska

---