Louis Jacobsohn-Lask

---

Życiorys

Louis Jacobsohn urodził się w 1863 roku jako najmłodszy przedstawiciel żydowskiej rodziny z Bydgoszczy. Jego rodzicami byli Jacob Jacobsohn, zajmujący się handlem, oraz Henriette z domu Herz. W rodzinie znalazła się również jego siostra bliźniaczka Recha oraz przynajmniej jeden brat, Hermann. W roku 1870 rodzina Jacobsohnów osiedliła się w Berlinie. Louis zaczął studia medyczne na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, gdzie uczyli go znani nauczyciele, tacy jak anatom Ernst Viktor von Leyden, patolog Rudolf Virchow, fizjolog Emil du Bois-Reymond i mikrobiolog Robert Koch. Z kolei jego pasje neurologiczne zyskały inspirację dzięki wykładom Carla Westphala oraz Hermanna Oppenheima.

W 1889 roku Jacobsohn uzyskał doktorat w II Klinice Medycznej Charité, a następnie stał się aktywnym członkiem Berlińskiego Towarzystwa Medycznego, które prowadził neurolog i psychiatra Emanuel Mendel. W tym okresie, obok Jacobsohna, w gronie asystentów Mendla znajdowali się również tacy wybitni studenci jak Łazar Minor z Moskwy, Edward Flatau z Warszawy, Hugh Talbot Patrick z Chicago oraz Paul Schuster z Berlina. Ze wszystkimi wymienionymi Jacobsohn utrzymał bliskie stosunki przez resztę swojego życia.

Początkowo Jacobsohn skupił się na publikacjach w założonym przez Mendla Neurologisches Centralblatt, które powstało w 1882 roku. Mendel również wprowadził go do wpływowej społeczności berlińskich neurologów, co pozwoliło Jacobsohnowi pełnić funkcję sekretarza w Berliner Gesellschaft für Psychiatrie und Neurologie przez kilka lat. W 1900 roku podjął specjalizację w dziedzinie neuroanatomii i neurologii na Uniwersytecie Berlińskim, a do 1933 roku prowadził wykłady z obu tych przedmiotów. Mimo dużych osiągnięć nie zdołał piastować wyższych stanowisk akademickich z powodu swojego żydowskiego pochodzenia.

Jacobsohn szczególnie interesował się mało znanymi aspektami neuroanatomii oraz anatomii porównawczej centralnego układu nerwowego. Przed wybuchem I wojny światowej był aktywnym neurologiem. Jego wkład w neurologię zawierał szereg pionierskich publikacji dotyczących anatomii porównawczej i patologicznej centralnego układu nerwowego. Pierwsza z jego książek, Handbuch der Anatomie und vergleichenden Anatomie des Centralnervensystems der Säugetiere, została napisana z Edwardem Flatauem w 1899 roku i jest jedną z pierwszych klasyfikacji bruzd oraz zwojów mózgu. W 1904 roku Jacobsohn stworzył rozbudowaną publikację, Handbuch der pathologischen Anatomie der Nervensystems, również we współpracy z Flatauem oraz Łazarem Minorem. Obie te prace są nadal cytowane w kręgach naukowych.

Jego najważniejsze dzieło, Das Zentralnervensystem der Tiere und des Menschen (Centralny system nerwowy zwierząt i człowieka), obejmowało fotograficzny atlas neuroanatomii porównawczej. Jacobsohn opublikował cztery z pięciu planowanych tomów, z których pierwsze trzy ukazały się w latach 1934-1935 w Berlinie. W 1901 roku wziął ślub z Bertą Lask, od niego młodszą o piętnaście lat, która później została aktywistką komunistyczną i pisarką. Para miała czwórkę dzieci: Ruth (1902), Lutza (1903), Hermanna (1905) oraz Ernsta (1906). W 1919 roku zmienili nazwisko na Jacobsohn-Lask, na mocy nowego niemieckiego prawa, które umożliwiało młodym kobietom, które straciły braci w trakcie wojny, zachowanie ich nazwiska. Ich dzieci nosiły nazwisko Lask.

Rodzina często przeprowadzała się, a od 1914 roku zadomowili się w przestronnym domu przy Mittelstraße, obecnie znanej jako Bassermannstrasse, w Berlinie-Steglitz. Wśród uczniów Jacobsohna znaleźli się m.in. Walter Babcock Swift, Karapet Agadżanian oraz Marcel Neiding, a także Nikołaj Propper-Graszczenkow. Jacobsohn utrzymywał bliskie relacje ze środowiskami neurologicznymi w ZSRR. W 1927 roku uczestniczył w konferencji neurologicznej w Leningradzie oraz Moskwie. Zaliczany do niebezpiecznych przez Gestapo, które podejrzewało go o “nielojalność wobec Rzeszy”, Jacobsohn otrzymał w 1936 roku zaproszenie od Komisariatu Zdrowia Publicznego ZSRR, co otworzyło mu drogę do emigracji. Fakt jego przyjazdu do ZSRR relacjonowała gazeta Prawda 20 marca 1936 roku.

W ostatnich latach życia osiedlił się w Sewastopolu, gdzie kontynuował swoją pracę. Zmarł na zawał serca 17 maja 1940 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajdowało się na cmentarzu w Sewastopolu, blisko morza, gdzie podczas pogrzebu unosili się muzycy Floty Czerwonej, a trumna została pokryta czerwonym jedwabiem.

Wybrane prace

Poniżej przedstawiamy wybrane prace autora, które dotyczą różnych aspektów medycyny i neurologii. Każda z nich jest cenna pod względem naukowym i wnosi istotny wkład w zrozumienie danej dziedziny.

• „Beiträge zur Chemie des Sputums und des Eiters”. Berlin: Schade, 1889,
• „Ueber die schwere Form der Arteriosklerose im Centralnervensystem”, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”, 27 (3), 1895, s. 831–849, DOI: 10.1007/BF02018512,
• L.L. Jacobsohn, B.B. Jamane, „Zur Pathologie der Tumoren der hinteren Schädelgrube”, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”, 29 (1), 1896, s. 80–181, DOI: 10.1007/BF02961675,
• E.E. Flatau, L.L. Jacobsohn, „XII. Internationaler medicinischer Congress Zu Moskau”, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”, 30 (1), 1897, s. 295–322, DOI: 10.1007/BF02036441,
• „Ueber Cysticercus cellulosae cerebri et musculorum, mit besonderer Berücksichtigung der den Parasiten einschliessenden Kapselwand,” „Mschr Psychiat Neurol”, 21 (2), 1907, s. 119–136, DOI: 10.1159/000211567,
• „Über die Kerne des menschlichen Rückenmarks”. Berlin, 1908,
• „Zur Frage der sogenannten motorischen Aphasie”, „Zeitschrift für die experimentelle Pathologie”, 6 (3), 1909, s. 811–823, DOI: 10.1007/BF02653820,
• „Über die Kerne des menschlichen Hirnstamms”. Berlin, 1909,
• „Über die Gruppierung der Nervenzellen im Fischrückenmark, erläutert an Querschnitten des Rückenmarks von Tinca vulgaris”, „Archiv für mikroskopische Anatomie”, 78 (1), 1911, s. 506–528, DOI: 10.1007/BF02978992,
• „Gibt es eine brauchbare Methode, um Aufschluß über das sittliche Fühlen eines Jugendlichen zu Bekommen?”, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 46 (1), 1919, s. 285–347, DOI: 10.1007/BF02873137,
• „Über die Fernald’sche Methode zur Prüfung des sittlichen Fühlens und über ihre weitere Ausgestaltung”, „Zeitschrift für angewandte Psychologie” 24, 1920,
• „Ueber die Fernaldsche Prüfungsmethode zur Feststellung des sittlichen Empfindens und ihre weitere Augestaltung”, Vortrag w Berliner Gesellschaft für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 26 stycznia 1920, „Neurologische Zentralblatt” 39, 178–191, 205–208, 1920,
• „Die Kreuzung der Nervenbahnen und die bilaterale Symmetrie des tierischen Körpers”, Abhandlungen aus der Neurologie, Psychiatrie, und ihren Grenzgebieten Heft 26, 1924,
• „Über eine Art Mendelschen Reflexes an der Hand”, „Klinische Wochenschrift”, 5 (32), 1926, s. 1471–1471, DOI: 10.1007/BF01710821,
• „Ueber das Problem der Entstehung der Plexus chorioidei und des Gehirnschädels”, Anatomischer Anzeiger 62, 401–429, 1926,
• „Warum liegt im Rückenmark die graue Substanz nach innen, die weiße Substanz nach außen, und warum ist das Lageverhältnis dieser beiden Substanzen in den Hemisphären der höheren Wirbeltiere ein umgekehrtes?”, „Zeitschrift für Anatomie und Entwicklungsgeschichte”, 83 (1/3), 45–104, 1927,
• „Die Grundeinteilung des sekundären Vorderhirns (Telencephalon) nach den Fortschritten der anatomischen Forschungen der letzten 60 Jahre”, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 109 (1), 1927, s. 793–812, DOI: 10.1007/BF02870269,
• „Warum kreuzen sich die Leitungsbahnen im Zentralnervensystem?”, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 112 (1), 1928, s. 317–330, DOI: 10.1007/BF02863903,
• „Über den medialen Sympathikuskern des menschlichen Rückenmarks”, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 134 (1), 1931, s. 649–656, DOI: 10.1007/BF02897011.

---

Oceń: Louis Jacobsohn-Lask

---